
Toolkit Niet Objectiveerbare Klachten – van onderzoek naar praktijk
Laatst aangepast 16-07-2025
Een van de meest voorkomende niet objectiveerbare klachten na een verkeersongeval betreffen nekklachten zonder structurele afwijkingen (WAD I-II).
Via deze Toolkit Niet-Objectiveerbare Klachten na een verkeersongeval willen wij professionals ondersteunen bij een consistente en herstelgerichte aanpak van deze klachten en inzicht geven in de factoren die een rol kunnen spelen bij het aanhouden hiervan.
Vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam zijn twee onderzoeken uitgevoerd naar de manier waarop betrokkenen met niet objectiveerbare nekklachten na een (verkeers)ongeval hiervan het beste kunnen herstellen.
Het eerste onderzoek betreft:
Wie heeft extra aandacht nodig om aanhoudende klachten te helpen voorkomen?
Ongeveer 20% van de verkeersslachtoffers met niet-objectiveerbare (nek)klachten heeft na 6 maanden nog last. Wat maakt dat mensen na een verkeersongeval wel of niet langer last houden?
Vaak blijkt pas na 1 of 2 jaar dat de WAD klachten die iemand heeft ontwikkeld aanhouden. Hoe eerder we weten dat iemand risico loopt om aanhoudende klachten te ontwikkelen, hoe meer we aanhoudende klachten kunnen helpen voorkomen. Op basis van internationale wetenschappelijke literatuur en ervaringen van 60 Nederlandse belangenbehartigers en schadebehandelaars zijn een aantal intake vragen ontwikkeld. Hiermee kan de letselschadebehandelaar of belangenbehartiger inschatten of iemand een risico loopt om aanhoudende klachten te ontwikkelen. De professional kan ter voorkoming daarvan vroegtijdig en preventief herstelgerichte behandelingen aanmoedigen en diensten aanbieden.
Het tweede onderzoek betreft:
Best Practices Onderzoek –effectieve behandelingen voor WAD I-II
In dit onderzoek is onderzocht welke behandelingen gericht op WAD I-II zijn aan te bevelen voor de letselschadebehandeling. Hiervoor wordt een overzicht gegeven over de wetenschappelijke literatuur naar effectieve medische behandelingen voor WAD I-II én van de relevante psychologische en juridische literatuur. Uiteindelijk heeft dit onderzoek geresulteerd in een overzichtsartikel (TVP 2023 nr. 2) en in de folder “Zo herstelt u het beste van nekklachten na een verkeersongeval”. De folder en aanbevelingen staan in de Toolkit.
Tekst voor het delen van de folder “Zo herstelt u van nekklachten na een verkeersongeval” met benadeelde
De folder “Zo herstelt u van nekklachten na een verkeersongeval” is gemaakt om benadeelden goed te kunnen informeren over wat helpt om te herstellen en wat juist niet helpt. De hoofdboodschap is: blijf bewegen!
Klik hier om de folder (PDF) te downloaden
Waarom is het delen van de folder zo van belang?
Vanuit de VU is onderzoek gedaan naar hoe het beste om te gaan met Niet Objectiveerbare Nekklachten na een verkeersongeval. Het Best Practices WAD I-II onderzoek had als doel om actuele wetenschappelijke kennis te bundelen om tot omvattende aanbevelingen voor de beste aanpak van deze claims te komen. De inzichten, die vanuit de uitgebreide praktijk- en literatuurstudie hebben opgeleverd, zijn gebundeld in een set aanbevelingen voor professionals.
Gebaseerd op de wetenschappelijke literatuurstudie zijn ook de medische aanbevelingen vastgesteld voor een sneller herstel van nekklachten na een verkeersongeval waarbij geen afwijkingen zijn gevonden. Om benadeelden eenvoudig te kunnen informeren hoe zij het beste kunnen herstellen van deze nekklachten, is vanuit de VU en UMCG - in afstemming met verschillende medisch adviseurs - de folder gemaakt ‘Zo herstelt u het beste van nekklachten na een verkeersongeval’.
In deze folder staat wat helpt voor het verminderen van dergelijke klachten en welke behandelingen juist niet werken. Door deze online folder aan het begin van de letselschadebehandeling te delen met benadeelde kunnen professionals bijdragen aan een sneller herstel.
Wij hopen dan ook van harte dat u wilt meewerken aan deze kans op het verbeteren van de herstelmogelijkheden van een slachtoffer door het delen van deze folder.
Voorbeeld tekst om de folder onder de aandacht te brengen bij de benadeelde
Vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) is wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hoe het beste om te gaan met nekklachten na een (verkeers)ongeval waarbij geen afwijkingen zijn gevonden. Op basis van dat onderzoek zijn door de Vrije Universiteit, in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen, medische aanbevelingen gedaan voor het herstel van nekklachten na een verkeersongeval. Die aanbevelingen vindt u in de bijgevoegde folder “Zo herstelt u het beste van nekklachten na een verkeersongeval”.
In deze folder staat wat helpt voor het verminderen van dergelijke nekklachten en welke behandelingen juist niet werken. Wij hopen van harte door de informatie in deze folder te kunnen bijdragen aan uw herstel.
Vanuit het VU onderzoek “Voorspellers van aanhoudende klachten na een verkeersongeluk” is een set met vragen opgesteld die kan helpen bij het inschatten of een benadeelde risico loopt op het ontwikkelen van aanhoudende klachten. Wanneer vanuit het oogpunt op herstel op één van de eerste 5 vragen negatief wordt gereageerd, is het belangrijk om verder door te vragen.
- Had u direct na het ongeval pijn of ergens last van?
Een hoge mate van pijn (of bewegingsbeperking) net na het ongeval blijkt een belangrijke voorspeller van een langdurig dossier. Bezoek aan de SEH kan ook een aanwijzing zijn voor verhoogd risico op aanhoudende klachten. - Ervaart u nu pijn of klachten? En zo ja, kunt u aangeven hoe erg die pijn of klachten zijn?
Het bestaan van forse nekklachten (forse pijn en/of forse bewegingsbeperking) na een ongeval is een risicofactor voor het ontwikkelen van aanhoudende klachten. - Bent u beperkt door de pijn of klachten? Zo ja, wat doet u nog wel en wat niet?
Het vermijden of beperken van bewegingen (waaronder het uitvoeren van taken in en om het huis, hobby’s en sport) draagt niet bij aan een vlotter herstel, integendeel. - Hoe gaat het? Of: Hoe voelt u zich?
Negatieve emoties, zoals een hoge mate van angst, depressie, catastroferen (= het in gedachten uitvergroten van klachten, erover piekeren, pessimisme ten aanzien van de pijn) zijn bekende voorspellers voor ontwikkelen van aanhoudende klachten. - Hoe snel denkt u te kunnen herstellen van uw pijn of klachten?
De herstelverwachting van mensen zelf blijkt een belangrijke voorspeller van hoe lang herstel daadwerkelijk op zich laat wachten.
Optioneel:
- Afgezien van de gevolgen van het ongeval zelf, maakt u zich nog ergens anders zorgen over?
Stressvolle situaties buiten het ongeval om zijn een risicofactor voor een slechter herstel. - Voelt u zich gesteund door uw omgeving?
Wanneer uit de eerdere vragen blijkt dat het niet zo goed gaat met betrokkene kan deze vraag nog aanvullend gesteld worden.
Wanneer uit het eerste gesprek met betrokkene blijkt dat er een kans bestaat op aanhoudende klachten kunnen verdiepingsvragen helpen om beter inzicht te krijgen in de situatie van benadeelde. De onderstaande verdiepingsvragen zijn niet uitputtend en zijn vooral bedoeld als een hulpmiddel om beter inzicht te krijgen in de situatie van betrokkene. Deze vragen zijn gebaseerd op onder andere het VU Delphi onderzoek om het ontwikkelen van aanhoudende klachten te voorkomen.
De tip hierbij is om het betrokkene zoveel mogelijk zelf aan het woord te laten en daarop als professional in te haken.
Korte set verdiepingsvragen:
- Wat heeft u nodig om te herstellen? (NB hierbij ook actief verwijzen naar folder)
- Wanneer denkt u weer aan het werk te kunnen?’
- Wat is nodig om uw dagelijkse routine weer op te pakken?
- Krijgt u ondersteuning van uw werkgever?
Na 3 maanden
- Hoe ziet de dag er nu voor u uit en hoe was dat voor het ongeval?
- Is er vanuit uw familie en vrienden begrip voor uw klachten. Hoe zien zij het herstel?
- Heeft het ongeval invloed op uw financiële situatie?
- Levert de financiële situatie na het ongeval stress bij u of uw gezin op?
- Of en zo ja, hoe kunnen wij die onzekerheid wegnemen?