Hof: onbekende toedracht en onvoldoende instructies: werkgever aansprakelijk

tegen

3.2 De kantonrechter heeft de vordering van [appellant] afgewezen. Hij heeft daartoe – samengevat – het volgende overwogen. Het staat vast dat [appellant] tijdens werktijd een snijwond aan zijn linkerpols heeft opgelopen. Het is echter niet duidelijk of die wond is ontstaan tijdens zijn werkzaamheden.. Hoewel de onduidelijkheid van de toedracht ook Maalwerk valt aan te rekenen (zij heeft immers het ongeval niet gelijk bij de arbeidsinspectie gemeld) is de onduidelijkheid over de feitelijke gang van zaken [appellant] meer aan te rekenen. Immers [appellant] heeft het toegezonden ongevallenformulier oningevuld gelaten, hij was onbereikbaar voor Maalwerk om het ongeval toe te lichten en hij heeft geweigerd naar de bedrijfsarts te gaan. Verder heeft de kantonrechter de (op onderdelen wisselende) verklaringen van [X] (een half jaar na de beëindiging van zijn dienstverband) ongeloofwaardig geacht, nu deze geen steun vinden in de door hem na ongeval opgestelde rapportage en sterk doen betwijfelen of de snijwond van [appellant] is veroorzaakt doordat hij met zijn hand in de schneck is gekomen. Aldus kon volgens de kantonrechter niet worden vastgesteld dat [appellant] tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden een snijwond aan zijn pols had opgelopen en is Maalwerk niet aansprakelijk te achten voor zijn schade.

3.3 Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt [appellant] met zijn grieven op.

3.4 De door [appellant] opgeworpen grieven in het principaal appel lenen zich voor gezamenlijke behandeling. In essentie komen zijn grieven erop neer dat hij heeft voldaan aan de op hem rustende stelplicht en dat voldoende aannemelijk is dat hij in de uitvoering van zijn werkzaamheden letsel heeft opgelopen. De onduidelijkheid over de feitelijke gang van zaken dient aan Maalwerk te worden toegerekend. Volgens [appellant] is de kantonrechter dan ook ten onrechte niet toegekomen aan de beoordeling van de zorgplicht van Maalwerk.

3.5 Het hof stelt voorop dat de werknemer die op grond van artikel 7:658 lid 2 BW schadevergoeding vordert, zal dienen te stellen en zo nodig bewijzen dat hij schade heeft geleden in de uitoefening van zijn werkzaamheden. Daarbij geldt dat het vereiste dat de schade de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden moet zijn overkomen, ruim moet worden uitgelegd.

3.8 Nu vast staat dat [appellant] een ongeval is overkomen tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden waardoor hij schade heeft geleden is het aan Maalwerk als werkgever te bewijzen dat zij heeft voldaan aan haar zorgplicht en al die maatregelen heeft getroffen en aanwijzingen heeft verstrekt die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Welke maatregelen in een concreet geval van de werkgever mogen worden verlangd, hangt af van de omstandigheden van het geval (de zogeheten Kelderluik criteria).

3.9 Maalwerk heeft zich op het standpunt dat zij heeft voldaan aan haar zorgplicht. Zo is [appellant] voldoende ingewerkt voor het eenvoudige werk waarvoor hij was aangenomen, heeft zij [appellant] (in het Engels) geïnstrueerd niet op de schneck te gaan staan en aangegeven dat deze alleen mag worden opengemaakt als het gehele systeem zou worden uitgezet. Het toezicht op de naleving van deze instructies wordt door verschillende ploegbazen uitgevoerd, aldus Maalwerk. Tot slot heeft Maalwerk gesteld dat het ontbreken van een stofbril het ongeval niet zou hebben voorkomen omdat het stof zo fijn is dat het nauwelijks voelbaar is en geen schrikreactie kan hebben veroorzaakt.

3.10 Het hof maak uit de door Maalwerk overgelegde foto’s op dat er in een grote ruimte verschillende molens staan, waarin product wordt gemalen. Via een ‘molencycloon’ en een ‘molenfilter’ komt het te malen product op een transportsysteem genaamd “schneck” dat het product verder transporteert. Door een draaiende schroef wordt het product in de schneck voortbewogen. Deze schneck is afgeschermd door middel van een witte koker die aan de onderzijde rond is en aan de bovenzijde plat. Via de schneck wordt het product teruggeleid naar de molen om daar fijner te worden gemalen, na eerst nog door een zichter te zijn gegaan. Tot slot wordt het product naar het eindpunt geleid alwaar zakken met het eindproduct worden gevuld. Om een molen te beklimmen kunnen verschillende trappen worden gebruikt.

3.11 Ofschoon Maalwerk de toedracht van ongeval heeft betwist en ook heeft betwist dat [appellant] de instructie heeft gekregen om Molen 11 te bekloppen omdat de filters van die molen niet hoefden te worden leeg geklopt daar er geen nieuw product in werd gemalen, acht het hof voldoende vast staan dat [appellant] de instructie heeft gekregen om een molen te bekloppen. Het hof baseert dat op het Ongevallen Rapportage Formulier waarin de werkzaamheden staan beschreven direct voorafgaand aan het ongeval. Zoals reeds overwogen blijft de onduidelijkheid van de precieze toedracht (bijvoorbeeld waar [appellant] gestaan zou hebben bij Molen 11) voor rekening van Maalwerk. Bij gebreke van enig ander aanknopingspunt zal het hof de stellingen van Maalwerk omtrent de zorgplicht dan ook beoordelen tegen de achtergrond van de door [appellant] gestelde toedracht van het ongeval.

3.12 aalwerk heeft gesteld dat [appellant] in een voor hem begrijpelijke taal (Engels) is geïnstrueerd om niet op de schneck te gaan en dat het toezicht op de naleving van die instructies door verschillende ploegbazen wordt uitgevoerd. Maalwerk heeft die stellingen evenwel niet, althans niet voldoende onderbouwd. Gelet op de gemotiveerde betwisting door [appellant] bij conclusie van repliek had dat wel op haar weg gelegen. Zo heeft zij geen stukken in het geding gebracht waaruit blijkt wat die instructies inhouden, in welke taal of talen deze zijn gesteld, wanneer zij zijn of worden uitgereikt of gecommuniceerd (bij voorbeeld in periodieke werkoverleggen) en wanneer deze concreet aan [appellant] zijn verstrekt. De getuigenverklaringen [X] en Ooievaar geven daarover niet de vereiste duidelijkheid. Evenmin is gebleken op welke wijze (hoe en wanneer) de verschillende ploegbazen toezicht houden op de naleving van de gestelde gegeven instructies. Deze nadere onderbouwing mocht van Maalwerk worden verwacht nu uit de foto’s blijkt dat er sprake is van grote machines die met trappen moeten worden bereikt en het een ervaringsfeit is dat werknemers bij de dagelijkse omgang met machines niet alle voorzichtigheid in acht zullen nemen die voor de voorkoming van ongevallen nodig. Bij conclusie van antwoord heeft Maalwerk min of meer erkend dat er stof uit de machines kan dwarrelen, maar dat deze nooit meer dan 40 graden Celsius kan zijn. Die omstandigheid (het kenbare risico dat er (warme) stof kan neerdwarrelen) brengt naar het oordeel van het hof mee dat van Maalwerk mocht worden verwacht dat zij ook stofbrillen beschikbaar stelde bij het leegkloppen van filters. Gesteld noch gebleken is dat het voor Maalwerk bezwaarlijk was om stofbrillen te verstrekken. De stelling dat het dragen van een stofbril het ongeval niet had kunnen voorkomen heeft Maalwerk ook niet nader onderbouwd.

3.13 De slotsom is dat Maalwerk is tekortgeschoten in de op haar rustende zorgverplichting. Dat brengt mee dat Maalwerk aansprakelijk is voor de door [appellant] geleden schade, tenzij er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van [appellant] of nakoming van haar zorgverplichting het ongeval niet had kunnen voorkomen.

3.14 De stelling dat nakoming van haar zorgverplichting het ongeval niet had kunnen voorkomen heeft Maalwerk onvoldoende onderbouwd en gesteld noch gebleken is dat de schade van [appellant] het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid.

3.15 Nu aan alle vereisten voor een geslaagd beroep op artikel 7:658 lid 2 BW is voldaan rust op Maalwerk de verplichting de schade die [appellant] in de uitvoering van zijn werkzaamheden heeft geleden, te vergoeden. De gevorderde verklaring voor recht is dan ook toewijsbaar, evenals de verwijzing naar de schadestaatprocedure nu aannemelijk is dat [appellant] door het ongeval schade heeft geleden.

3.16 De in het principaal opgeworpen grieven slagen. Het bestreden vonnis kan niet in stand blijven en zal worden vernietigd.

3.17 Dat geeft aanleiding de voorwaardelijk in het incidenteel appel opgeworpen grief te behandelen. Deze grief richt zich tegen de overweging van de kantonrechter dat de onduidelijkheid over de feitelijke gang van zaken ook Maalwerk valt aan te rekenen omdat zij het ongeval niet gelijk bij de Arbeidsinspectie heeft gemeld. Onder verwijzing naar hetgeen hiervoor in r.o. 3.7 is overwogen faalt deze grief.

rechtdoende in principaal en incidenteel appel:
vernietigt het vonnis waarvan beroep

en opnieuw rechtdoende:
verklaart voor recht dat Maalwerk aansprakelijk is voor de door [appellant] geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade ten gevolge van het hem op 31 augustus 2007 overkomen arbeidsongeval;

veroordeelt Maalwerk om aan [appellant] te betalen alle door hem ten gevolge van het arbeidsongeval op 31 augustus 2007 geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade, welke schade nader dient te worden opgemaakt bij staat en vereffend volgens de wet, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het opeisbaar worden van de respectievelijke schades, tot aan de dag der algehele voldoening,

veroordeelt Maalwerk in de kosten van het geding in beide instanties, in eerste aanleg aan de zijde van [appellant] begroot op € 87,93 aan verschotten en € 500,00 voor salaris gemachtigde en in hoger beroep (zowel in het principaal als het incidenteel appel) tot op heden op € 375,71 aan verschotten en € 894,00 voor salaris;