DeMediationRubriek

DeMediationRubriek … – DMR 2013, 5

DeMediatiationRubriek staat onder redactie van mr. Ferda van Benthem en mr. Bart Neervoort. Hoewel in letselschadezaken steeds vaker mediation wordt toegepast, hebben de meeste betrokkenen in de personenschadebranche er nog geen ervaring mee. Door in deze rubriek voorbeelden uit de praktijk van NVMV-LetMeletselschademediators te beschrijven, wordt getracht de bekendheid met mediation te vergroten. Namen van slachtoffers in de beschreven zaken zijn gefingeerd. Deze bijdrage is van

Multiculturele mediation

De 54 jarige Hassan Badhouba kwam van rechts en werd in de linkerflank aangereden door een vrachtwagen, die hem niet meer kon ontwijken. Vlak voor de klap ging het in een flits door hem heen dat hij misschien wat te hard op het kruispunt kwam aangereden en dat hij beter zijn autogordel had kunnen dragen. Twee maanden ziekenhuisopname en zes maanden revalideren waren het gevolg. Na zijn revalidatie was duidelijk dat Badhouba zijn werk bij het verhuisbedrijf, waar hij na twee jaar werkeloosheid twee weken voor het ongeval was begonnen wel kon vergeten. Zijn contract werd niet verlengd en het lukte hem niet om een andere baan te vinden. Hij kwam in contact met een letselschadebureau en hij kreeg wel een paar keer een voorschot van de verzekeraar van de vrachtwagen, maar de afwikkeling van de schade duurde al bijna twee jaar.

De schaderegelaar kwam niet verder met Badhouba. Hij claimde absurde bedragen voor verminderd arbeidsvermogen, alsof hij tot zijn 65e verzekerd zou zijn geweest van een vast inkomen uit arbeid als het ongeval niet was gebeurd. En de claim voor immateriële schade was meer aan de fantasie van Badhouba ontsproten dan aan wat in dit soort gevallen door de rechter was toegewezen. De behandelaar kwam geen steek verder en wilde het maar op een procedure laten aankomen toen zijn leidinggevende voorstelde mediation te proberen.

De mediator had vaker met het multiculturele bijltje gehakt. Hij wist dat Nederlanders met een Noord Afrikaanse achtergrond een geheel andere onderhandelingstechniek hanteren, dan in Nederland gebruikelijk. Wie als toerist ooit een Arabische markt heeft bezocht weet dat de prijs niet tot stand komt door een eenvoudige optelsom van inkoopprijs + winstopslag. De verkoper begint met een belachelijk hoge vraagprijs, maar na het gebruikelijke loven en bieden komt de transactie tot stand voor een fractie van de vraagprijs en zijn beide partijen tevreden. Voor de marktkoopman is van groot belang dat hij door de koper wordt gerespecteerd en de belachelijk hoge vraagprijs is ook niet uit disrespect voor de koper. Ook wist de mediator uit ervaring dat in sommige culturen toegeven van het eigen ongelijk uit den boze is. Beter liegend ten onder gaan, dan moeten erkennen dat men fout zit. De ander weet toch wel hoe het zit. Dan hoef je het toch niet ook nog eens toe te geven?

De mediation begon met een gesprek tussen de mediator en elk der partijen apart. De mediator besprak met de schadebehandelaar dat hij niet moest verwachten dat Badhouba zou willen luisteren naar het ‘eigen schuld’-verweer. Dit hoefde ook niet benadrukt te worden, want waarschijnlijk wist Badhouba heel goed dat hij ook voor een deel eigen schuld had. Als er maar een resultaat uitkwam, waarmee Badhouba tevreden was. Het had ook geen zin om aan te voeren dat de smartengeldclaim belachelijk was. Dat zou eerder averechts weken voor het onderhandelingsklimaat. In het voorgesprek met Badhouba en zijn belangenbehartiger bleek de mediator dat zij niet op één lijn zaten. De belangenbehartiger realiseerde zich heel goed dat de bedragen, die Badhouba noemde niet realistisch waren, maar hij had hem daarvan niet kunnen overtuigen.

De gezamenlijke sessie begon stroef. Badhouba beklaagde zich erover dat zijn leven door het ongeluk was vernietigd, dat de verzekeraar van de vrachtwagen daarvoor moest bloeden en het werd duidelijk dat hij alle aanwezigen, inclusief zijn eigen belangenbehartiger en de mediator met wantrouwen bezag. De behandelaar hield wijselijk zijn mond tijdens deze tirade en legde toen heel rustig uit dat hij gewoon zijn werk deed. Hij berekende schadevergoedingen op de manier, zoals dat in Nederland gebruikelijk was en hij was zonder meer bereid om te betalen wat hij verwachtte dat een rechter aan het slachtoffer zou toewijzen. Maar als hij meer betaalde zou hij dat niet aan zijn chef kunnen uitleggen en zijn baan kwijtraken.

Na deze sessie nam de mediator Badhouba even apart en koos een andere benadering: Badhouba`s leven was door het ongeval op z`n kop gezet. Wat was ervoor nodig om zijn leven weer op de rails te krijgen? Wat was hij met zijn leven van plan? Badhouba leefde op. Hij wilde terug naar zijn geboortedorp in Marokko en er een huis neerzetten. Hij zag al voor zich hoe zijn huis groot genoeg moest zijn om onderdak te bieden aan zijn familieleden en hoe hij daarmee als gerespecteerde burger van een gezonde oude dag zou genieten. De mediator vroeg hem na te denken over het bedrag dat hij daarvoor nodig had. Daarna sprak de mediator met de behandelaar. Hij vroeg hem uit te rekenen welke all-in bedragen hij verwachtte in de zaak Badhouba na een gerechtelijke procedure in het gunstigste geval en in het ongunstigste geval te moeten betalen, dus inclusief rente en kosten.

Na verder pendelen, waarbij hij eerst nog bij Badhouba de op een Arabische markt gebruikelijke rituelen moest doorstaan bleek de mediator dat de bedragen van partijen dicht genoeg bij elkaar kwamen om hen weer plenair te spreken. Hij liet Badhouba eerst aan het woord. Deze noemde een bedrag dat bijna aanvaardbaar was voor de verzekeraar. De behandelaar noemde een tegenbedrag en uiteindelijk werd het verschil gedeeld. Badhouba bedankte de behandelaar en de mediator met een handdruk en zei hen grappend dat zij langs moesten komen in Marokko als zijn huis klaar was. De behandelaar kon de volgende dag op kantoor vertellen hoe dit dossier tegen alle verwachtingen in binnen één dag was geregeld voor een bedrag dat alleszins gerechtvaardigd was.

Dit geval toont aan hoe belangrijk het voor partijen is om zich voor het welslagen van hun onderhandelingen niet alleen te verdiepen in de feiten, de medische, de juridische en de rekenkundige aspecten van een letselschade, maar ook in de persoon van de wederpartij en wat die beweegt. Letselschade bij een slachtoffer met een niet-Nederlandse achtergrond vereist een andere aanpak. Het toont ook aan hoe mediation zaken kan oplossen, die onoplosbaar lijken.